Bij het kunstevenement ‘The Hero in You’ schrijft Natalia Kasyanenka een boodschap bij de vraag:
‘Hoe word je een held’. © Marina Popova/Pix4Profs
BERGEN OP ZOOM – ,,Om vijf uur ’s nachts belde mijn zoon. Het was begonnen. Eigenlijk kon niemand het geloven.” In de film The Hero in Youvertellen Oekraïense vluchtelingen over hun ervaringen in de oorlog. ,,Heel indrukwekkend”, vonden de bezoekers.
The Hero in You is een kunstevenement van de Bergse kunstenaar Annemarieke van Peppen, samen met de Oekraïense kunstenaars Valentyna Sheremelieva, Oleksandr Pinchuk, Natalia Kasyanenka en Vasyl Ramishvili. Op het evenement is een film te zien met verhalen van Oekraïense vluchtelingen en Nederlandse vrijwilligers die hen een helpende hand toesteken, een fototentoonstelling en een spiegelinstallatie. Aan de tafels bij de bar kunnen bezoekers met elkaar in gesprek gaan.
De vrijwilligers zijn levensgroot afgebeeld op banieren. ,,Niet alleen om de bezoekers welkom te heten, maar ook omdat je er tussen kunt gaan staan”, legt Van Peppen uit. Ze heeft haar atelier in woonzorgcentrum Avondvrede, waar een aantal Oekraïners zijn ondergebracht. Samen maakten ze amuletten, met daarop iets van thuis, iets wat belangrijk voor hen was. Kinderen meestal, en partners. ,,Zo raakten we in gesprek en dat was het begin van dit evenement.”
Huilende bezoekers
Het startte donderdag met een vlaggenparade vanaf de Grote Markt naar Bruijs Jachtbouw, de locatie van de expositie. ,,People cry”, zegt Natalia Kasyanenka, enigszins verbaasd. ,,Ze zeggen dat het zo indrukwekkend is.” Voor haar als kunstenaar is het ook next level, vertelt ze. ,,Dit is geen mooi landschap of zo, dit gaat om je soul.”
Opvallend in de film is dat niemand zich een ‘held’ voelt, maar de ander wel zo ziet. ,,Ik ben niet iemand die het leven van anderen verrijkt”, zegt een van de vrijwilligers bescheiden. ,,Zij verrijken mijn leven, omdat ze me de kans geven om te helpen.”
Iets anders aan hun hoofd
Vrijwilliger Mirjan Somsen ziet de Oekraïense vrouwen als helden. ,,Omdat ze de keuze gemaakt hebben hun kinderen in veiligheid te brengen.” Somsen is trots dat ze deel uit mag maken van het project. Zelf geeft ze Nederlandse les aan Oekraïners. ,,Niet eens zozeer om de taal, maar vooral om te zorgen dat ze even iets anders aan hun hoofd hebben. En om samen pret te hebben.”

Annick van Zomeren komt in tranen bij de film vandaan. ,,Je ziet dat hier hart en ziel in is gestopt”, zegt ze. ,,Ik volg het nieuws over Oekraïne op de voet. Zo vreselijk, dat mensen alles achter hebben moeten laten. Dit komt echt binnen, het is in your face.”
Te groot voor alleen Bergen op Zoom
Ook Daniëlle Bakx houdt het niet droog. Ook omdat ze bij het Leger des Heils in Dordrecht veel met vluchtelingen werkt. ,,Ik ken de verhalen, maar dan nog is dit heel indringend. Als je beelden op tv ziet, kun je nog eens weglopen, of een koekje pakken. Dit komt veel dichterbij.”
Van Peppen wil van het evenement een reizende tentoonstelling maken. ,,Het is te groot voor alleen Bergen op Zoom. Ik wil het naar andere steden brengen en het dan daar laten groeien. Mensen daar spreken en dat aan de tentoonstelling toevoegen.” Het zit er dik in dat haar wens uitkomt. ,,De belangstelling is groot. Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven en Breda hebben al interesse getoond. Al staat nog niks vast, hoor.”
